Clifton: "‘Omdat ik zelf zoveel heb meegemaakt, weet ik hoe belangrijk het is om de tijd te nemen voor iemand, echt naar ze te luisteren, en ze te accepteren voor wie ze zijn."
Luister hier naar een fragment
We spreken Clifton bij een ontmoetings- en jongerencentrum in het zuidoosten van het land. Voor hem is deze plek bijzonder: ‘‘Hier ontdekte ik voor het eerst wat mijn talenten waren. Dat ik goed met mensen ben en dat ik een luisterend oor kan bieden.’’ Voor hij hier terechtkwam, worstelde hij met verzamelwoede, mentale klachten en een laag zelfbeeld. Inmiddels gaat het veel beter met hem hij werkt weer fulltime en schrijft verhalen en gedichten. Als ervaringsdeskundige wil hij graag bijdragen aan het verminderen van de stigma’s rondom mentale gezondheid.
Clifton vertelt openhartig over zijn verleden. “Ik zat lange tijd in een depressie en had weinig contact met anderen. Door mijn angsten durfde ik niet alles wat ik voelde te delen, bang dat het tegen me gebruikt zou worden. Daardoor leefde ik geïsoleerd. Ik probeerde anderen te pleasen door mezelf kleiner te maken, maar dat maakte me alleen maar ongelukkiger. Ik wist dat ik meer waard was, maar ik had geen idee hoe ik dat kon bereiken.”
“Mensen oordeelden snel, zeker in de geestelijke gezondheidszorg. Ze zagen me niet als mens, maar als een diagnose.”
Hij voelde zich vaak onbegrepen en gestigmatiseerd door instanties, vooral binnen de hulpverlening. ‘‘Mensen oordeelden snel, zeker in de geestelijke gezondheidszorg. Ze zagen me niet als mens, maar als een diagnose. Labels zoals schizofrenie en manische depressie werden op me geplakt, terwijl dat helemaal niet klopte. Het voelde alsof niemand zag wie ik echt was, alleen wat er in mijn dossier stond.’’
Na twee jaar thuis te hebben gezeten vanwege lichamelijke en geestelijke problemen, kwam hij via het UWV in contact met Gregory, een re-integratiecoach. “Hij was de eerste die echt in me geloofde. Ik had last van verzamelwoede en zocht al jaren hulp, maar niemand hielp me echt. Gregory regelde een opruimcoach, en in één keer was mijn huis leeg. Dat gaf me weer energie om verder te gaan. Hij zag mijn talenten: mijn kookkunsten en de verhalen en gedichten die ik schreef. Dat vertrouwen gaf me een boost. Gregory geloofde in me, iets wat ik in jaren niet had ervaren. Langzaam begon ik daardoor ook weer in mezelf te geloven.”
Toch bleef het lastig om weer aan het werk te komen. ‘‘Hulpverleners zeiden dat ik het niet aankon. Maar ik was vastbesloten om het tegendeel te bewijzen en begon te solliciteren. Helaas werd ik steeds afgewezen vanwege mijn verleden en omdat ik lang uit het arbeidsproces was geweest. Om mezelf moed in te spreken, begon ik te schrijven: gedichten, verhalen, artikelen.’’ Clifton kwam terecht in het ontmoetings- en jongerencentrum. ‘‘Dit werd mijn veilige haven. Ik kwam weer onder de mensen en mijn kwaliteiten werden erkend. Rob, de oprichter, herinnerde me aan mijn sterke punten. Dat gaf me het gevoel dat ik meer in mijn mars had dan ik dacht.’’
“Ik heb altijd geloofd dat ik dit in me had, maar er werd niet naar me geluisterd. In mijn gedicht gaat het over écht luisteren: horen wat iemand niet zegt, tussen de regels door lezen. Als iemand bijvoorbeeld boos is, zit daar vaak angst achter.”
Ondanks de tegenslagen lukte het Clifton uiteindelijk om een baan te vinden. ‘‘Het gaat veel beter dan ik had verwacht. Sterker nog, ik maak zelfs overuren. Ik was bang dat ik de prikkels niet zou aankunnen vanwege mijn autisme, maar het gaat fantastisch.’’ Deze overwinning inspireerde hem om een gedicht te schrijven, “Luisteren als Kunst”. ‘‘Ik heb altijd geloofd dat ik dit in me had, maar er werd niet naar me geluisterd. In mijn gedicht gaat het over écht luisteren: horen wat iemand niet zegt, tussen de regels door lezen. Als iemand bijvoorbeeld boos is, zit daar vaak angst achter.’’
Als ervaringsdeskundige biedt Clifton nu zelf een luisterend oor aan anderen die worstelen met hun mentale gezondheid. ‘‘Omdat ik zelf zoveel heb meegemaakt, weet ik hoe belangrijk het is om de tijd voor iemand te nemen en echt naar ze te luisteren. En mensen te accepteren voor wie ze zijn.”
Clifton is trots op zichzelf en wat hij heeft bereikt, maar hij heeft nog meer mooie plannen. ‘‘In de toekomst wil ik graag een project opzetten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze mensen hebben zoveel talenten, maar die worden vaak over het hoofd gezien. Ik droom ervan om een werkplaats te openen waar deze mensen hun vaardigheden kunnen laten zien en waar ze erkenning krijgen voor wat ze kunnen. Ik hoop dat ik met mijn ervaringen een verschil kan maken voor anderen.’’
Luister goed, ik neem je mee in dit verhaal,
Luisteren is een kunst, maar niet voor allemaal.
Het is meer dan horen, dieper dan alleen dat,
Een meesterwerk creëren, dat is waar het om spat.
Luister naar woorden, tussen regels vol pracht,
Nuances oppikken, als een dief in de nacht.
Velen denken dat ze kunnen, zonder enige pracht,
Maar luisteren vergt aandacht, geen oppervlakkige kracht.
Luisteren is een kunst, een melodie die we weven,
Maar niet iedereen is een kunstenaar, zo is gebleken.
Geduld, begrip, empathie zijn wat we streven,
Open je oren, zie de wereld in kleur, in volle teken.
Woorden schilderen, gesproken in de lucht,
Een symfonie van gesprekken, vol emotie en zucht.
Maar sommigen zijn te druk met hun eigen gerucht,
Ze horen alleen zichzelf, wat een gemiste vlucht.
Een ware kunstenaar luistert, voelt en verstaat,
Verbonden met anderen, niet enkel ego dat praat.
Als een dans, een uitwisseling van ziel tot raad,
Niet iedereen vindt die harmonie, de juiste maat.
Luisteren is een kunst, een melodie die ons leidt,
Maar niet iedereen is een kunstenaar, zo blijkt.
Geduld, begrip, empathie in deze tijd,
Open je oren, zie de wereld in kleuren, altijd sproeiend.
Laten we streven naar meesterschap in dit bestaan,
Niet enkel praten, begrijpen is de waarde, voortaan.
Laat de klanken van communicatie elkaar slaan,
In een wereld waar luisteren schaars is, laten we het aan.
Het canvas van gesprekken ligt uitgestrekt,
Maar velen vullen het met ego, zonder respect.
Laten we leren van kunstenaars, hun intellect,
Want luisteren is een gave, iets dat ons verbindt, perfect.
Dus neem de tijd om te luisteren, te horen met passie,
Laat jezelf gaan in de kunst, zonder enige cassatie.
Want luisteren is een kunst, een ware klasse,
Laten we samen begrip laten groeien, een krachtige prestatie.
Luisteren is een kunst, een melodie vol met vreugde,
Maar niet iedereen is een kunstenaar, dat is waarin je heugt.
Geduld, begrip, empathie als levenssteun en deugd,
Open je oren, zie de wereld in kleur, met liefde verheugd.
